“دی‌شب در کنسرت آوازهای محلی، جلو و عقب ما در دو ردیف تاجیک‌ها نشسته بودند. با دو نفرشان آشنا شدم. یکی رمضان… دیگری گابریل میخائیلوف. معلوم است دیگر. اولی مسلمان‌زاده و دومی یهودی‌زاده. و هر دو از «فرغانه» و با هم‌آن شب‌کلاه‌های چهار ترک بتّه‌جقه‌دار…هم‌این گابریل در مثلن در اسرائیل می‌شد «گاوریل میشالوم» مثلن و یا در بغداد می‌شد «جبرئیل بن میکائیل» . از این قبیل. و دیگر هیچ؟ و راستی هیچ فرقی نمی‌کرد؟
نه! راضی‌ام نمی‌کند. نمی‌تواند این طور باشد. چون هم‌این مهره‌های شطرنج تاریخ وحکومت‌ها ببین در اسرائیل چه می‌کنند! درست است که سرمایه‌ی آمریکائی و فرانسوی پسِ پشت‌شان ایستاده ولی عین هم‌این سرمایه‌ها در استرالیا و کانادا و آفریقای جنوبی هم به کار افتاده. ولی در کدام‌یک از این نواحی، کدام دسته از نژاد بشری توانسته چنین میخ محکمی به زمین بکوبد که بنی‌اسرائیل پس از آن‌همه آوارگی اکنون در یک وجب خاک فلیسطین؟”
– – –
سفر روس. جلال آل‌احمد