کاروان‌هائی که از ایران می‌آیند – و شاید همه‌ی قافله‌ها از همه‌ی بلاد اسلامی- یا قبل از اعمال حج به مدینه می‌روند یا بعدش. آن‌ها را که اول به مدینه می‌روند “مدینه قبل” یا “مدینه اولی” و آن‌ها را که بعد از حج به مدینه می‌روند را “مدینه بعد” یا “مدینه دوم” می‌گویند. و تجربه …

نوشتن بهترین و ماندگارترین ابزارِ نگه داشتن خاطره‌ها و اتفاق‌هاست. طوری که از اول تاریخ تمدن بشر و از زمانی‌که خط اختراع شده، همیشه بوده و بعد از این هم خواهد بود و زرق و برق تکنولوژی‌های جدید ولو با کیفیت ۴K آمده‌اند و رفته‌اند و نتوانسته‌اند ماندگاری و عمق کتابت و نوشتن را داشته …

قبل‌تر نوشته بودم که چون شرکت‌های فرودگاهی سعودی، به خاطر عقب نماندن از آمریکا در سیاست تحریم، سوخت به طیاره‌های ایرانی نمی‌دهند و ایرباس‌های خوش نقش هما باید بفکر بنزین مسیر برگشت‌تان باشند و دو سره بار زدن سوخت در فرودگاه مبدا باعث افزایش وزن طیاره می‌شود و گرمی هوای مرداد وقتی به معادله چند …

این یادداشت آخرین یادداشت حج سال ۹۸ است در ایران. روز آخریست که در ایرانیم و فردا کله صبح باید بن کن کنیم سمت فرودگاه ارومیه و ۴ ساعت قبل پرواز آنجا باشیم به ادای تشریفات قبل پرواز و عبور از گیت مرزبانی و گمرک و توجیهات معمول که قبل از ترک وطن توسط دوستان …

روزهای آخرِ قبلِ رفتن است و هی از زمین و آسمان کارِ نیمه تمام می‌بارد روی سرت و هی باید تمرکز کنی و هی اضطراب می‌آید روی اضطراب و هی سیاهه‌ی کارهای نکرده‌ی قبل سفر پُر تر می‌شوند و هی داری دست و پا می‌زنی بین کارها و قرارها و هماهنگی‌های لازمِ قبلِ سفری اقلا …

به سلامتی و دل خوش، کلاس‌های آموزشی‌مان برای حج امسال هم تمام شد و حالا حجاج منتظرالپروازند تا روز رفتن‌شان برسد و سوار طیاره عزم اقلیم قبله کنند. رسم است کسی که به حج می‌رود، روزی را نزدیک روزهای رفتنش معلوم کند و درِ خانه‌اش را باز کند و مردم بروند به شیرینی خورانی و …

برابر قوانین داخلی عربستان، ورود خانم‌های زیر ۴۵ سال به خاک آن کشور بدون همراهی مَحرَم ممنوع است. و بماند که به رغم وجود این قانون و اِعمال سختگیرانه‌ی آن، کاروان‌های عمره دانشجوئی و دانش‌آموزی – در زمانی که هنوز سفرهای عمره به راه بود- به همان شیوه‌ای که امروز تحریم‌ها را با آن دور …

و من هم‌چنان معتقدم که حج نه از میقات و نه از لحظه‌ی احرام و نه از طواف و نه از وقوف، که از خانه‌ی خودِ زائر و از لحظه‌ای که قصد خانه‌ی خدا می‌کند و از ساعتی که دل می‌کَند از شهر، شروع می‌شود. و شاید به همین مناسبت است که چند روز پیش، …

سربند این‌که در طول تاریخ آب‌مان با همسایه‌ی عرب آب‎های جنوبی خلیج فارس به یک جوی نمی‌رفته و هر از گاهی روابط تیره‌مان تارتر از حد مجاز شده و همسایه‌ی جنوبی که سرزمین‌های مقدس را در احاطه دارد، از حضور و ورود حاجیان ایرانی به حج جلوگیری کرده و آن تیرگی روابط و این هر …

یکی دیگر از قشنگی‌های حج به محدود بودن آن است. یعنی خدا طوری حج را برخلاف سایر اعمال عبادی، طوری طراحی کرده که قابل دسترسی برای عموم نباشد. این‌که باید بحدی تلاش اقتصادی داشته باشی که بتوانی هزینه سفر و اقامت در مکه را بپردازی و طبیعتا این از عهده‌ی عموم مردم خارج است و …