حرم شریف امام رضا (ع) سومین مسجد بزرگ دنیاست که در مشهد مقدس قرار گرفته و شامل مسجد گوهرشاد، یک موزه، یک کتابخانه، چهار سالن اجتماعات، یک آرامگاه، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، یک سالن عظیم ناهارخوری برای زائرین، سالن‌های عظیم نمازخانه و … است.
بنای حرم در طول تاریخ و به‌تدریج ساخته شد و گسترش یافت. در به‌وجود آمدن فضای کنونی حرم، مردان و زنانی بلند همت، در هر دوره‌ای از تاریخ ایران زمین، نقشی داشته‌اند که نام خود را تا ابد زیر نام حضرت رضا (ع) جاودانه کرده‌اند. هر کاشی و سنگی که بر دیوارهای حرم جای گرفته، نشان از عشق و ارادت مردمانی از این سرزمین به مولا و آقایشان حضرت رضا (ع) دارد. تاریخ موجود در کتیبه‌‌های حرم، از دوره سامانیان تا دوره قاجاریه را نشان می‌دهد.
«سامانیان» نخستین آبادگران حرم رضوی هستند. پس از آ‌ن‌ها «غزنویان» عمارت مشهد توس را که مرقد علی بن موسی الرضا (ع) و رشید در آن دوران است، از نو ساخت و بنایی زیبا بر آن بنیاد کرد. در دوره «سلجوقیان» نخستین گنبد بر روی بقعه ساخته شد. در دوران «خوارزمشاهیان» کاشی‌کاری در حرم رنگ و بوی بیشتری یافت. عهد «تیموری» دوران پربار و با شکوهی از نظر معماری حرم به‌شمار می‌رود.
دوران «صفویه» نیز دوران مهمی در تاریخ معماری حرم به شمار می‌رود. طلاکاری گنبد و گلدسته، ساخت اولین ضریح مرقد منور، رواق‌‌های توحیدخانه، گنبد الله‌وردی‌خان و گنبد حاتم‌خانی، همه مربوط به این دوره است.
بنای گلدسته ضلع شمالی صحن عتیق (صحن انقلاب)، طلاکاری مجدد ایوان امیر علیشیر و گلدسته بالای آن و سنگاب سقاخانه اسماعیل طلایی، همه مربوط به دوره «افشاریه» هستند. دوره «قاجاریه» هم از نظر معماری، دوران مهمی در تاریخ حرم به شمار می‌رود. بنای صحن آزادی مربوط به این دوره است.
حقیقتی که همه زائران دور و نزدیک حضرت رضا (ع) هم به آن معتقدند، این است که حرم رضوی پس از انقلاب چیز دیگری شده است؛ با شکوه‌تر و وسیع‌تر.
از این جا:حرم مطهر ثامن‌الائمه علیهم السلام در میان ۳ مسجد بزرگ دنیا