حج، پدیده‌ایست شیرین و سخت. شیرین از باب این‌که هر سویش را که نگاه کنی خدا را خواهی دید و خواهی یافت و سخت از این رو که سفر دارد و مشقت دارد و تغییر آب و هوا دارد و دوری طولانی مدت از شهر و فرهنگ و خانواده دارد و در محلی اتفاق می‌افتد …

یک‌بار با مُرسی هم‌زمان رسیدیم فرودگاه مهرآباد. شهریور ۹۱، روز افتتاحیه اجلاس سران عدم تعهد. فرودگاه پر بود از طیاره‌های سیاستمدارن از شرق تا غربِ عالم. از طیاره‌ی دو طبقه‌ی ۷۴۷ نخست وزیر هند که به طرز افراطی‌ای به رنگ قرمزِ فلفلی رنگ‌آمیزی شده بود و نشانِ تندیِ طبع هندوها را از دور داد می‌زد …

بر خلاف قدیم که حجاج ایرانی راهِ خانه‌ی خدا را پیاده و یا سوار بر اشتران و استران و خران از دل کوه و کویر و دشت و دریا و از مسیر عتبات عراق می‌رفتند و برمی‌گشتند و شش ماه قبلِ ایام حج راه می‌افتادند که بلکه به وقت به زیارت و حج خانه‌ی خدا …